wizyta u ortodonty

Co ma wpływ na długość leczenia za pomocą aparatu stałego?


Leczenie ortodontyczne z użyciem aparatu stałego jest długotrwałym procesem składającym się z wielu etapów. Często słyszę od pacjentów pytanie: ile czasu będę musiał/musiała nosić aparat? Oczywiście zdarza się, że pacjenci wymieniają się miedzy sobą informacjami, kto ile nosił aparat. Bardzo często porównują się na przykład do nastolatka, który nosił aparat 15 miesięcy i oczekują podobnych efektów w tym samym czasie. Od czego więc zależy długość przyszłego leczenia ortodontycznego? Podzieliłem te czynniki na następujące grupy:

1. Wiek pacjenta.

2. Rodzaj i nasilenie wady zgryzu.

3. Rodzaj stosowanego aparatu.

4. Współpraca ze strony pacjenta.

Wiek pacjenta


Najszybsze efekty lecznicze uzyskujemy u osób młodych. Jest to okres od 11 do 17-18 lat. Często jest to najlepszy czas na leczenie wad zgryzu. Wynika to z mniejszej mineralizacji kości, dodatkowo w tym wieku jesteśmy w trakcie wzrostu. To zapewnia możliwość szybkiego przesuwania zębów w kości. Dzisiejsza ortodoncja nie określa górnej granicy wieku, do kiedy można się leczyć ortodontycznie; wręcz przeciwnie – nie ma ograniczeń wiekowych. Natomiast należy się liczyć z wolniejszą odpowiedzią organizmu na leczenie ortodontyczne w starszym wieku.

Rodzaj i nasilenie wady zgryzu


Rodzaj i nasilenie wady zgryzu w największym stopniu wpływa na czas leczenia. Możemy jako pacjent uważać, że mamy bardzo mocno krzywe zęby, bo każdy ustawiony jest w inną stronę. Jeśli natomiast nie posiadamy dodatkowych zaburzeń kostnych w żadnym z trzech wymiarów (przednio-tylnym, poprzecznym i pionowym), to nasza wada zgryzu opiera się na zwykłym stłoczeniu zębowym, które jest szybkie do wyleczenia. Wystarczy jednak, że przy tej wadzie zgryzu będzie występowało zwężenie szczęki w wymiarze poprzecznym, co będzie oznaczało, że do naszego aparatu na stałe należy dodać jakiś aparat do ekspansji na podniebieniu lub nawet przeprowadzić zabieg chirurgiczny. To oczywiście znacznie wydłuży czas leczenia. Pacjenci niestety między sobą nie są w stanie obiektywnie porównać ciężkości wady zgryzu.

 

aparat ortodontyczny

Rodzaj stosowanego aparatu


Aparaty stałe różnią się między sobą mechaniką stosowanych sił, co przekłada się na efekty lecznicze. I tak aparat samoligaturujący szybciej przesuwa zęby niż zwykły aparat z ligaturami, czyli tak zwanymi kolorowymi gumkami. Jeszcze inaczej działają płytki Invisalign, czy specjalnie spersonalizowane dla danego pacjenta aparaty stałe. System komputerowy projektuje indywidualny zamek do każdego zęba pacjenta osobno, z dokładną informacją, gdzie ma być później przyklejony. Sprawia to, że leczenie ortodontyczne jest pozbawione jakichkolwiek błędów, a zęby bardzo szybko się przesuwają tylko i wyłącznie w określone zaprogramowane miejsce.

 

kobieta z aparatem ortodontycznym

Współpraca ze strony pacjenta

 
Pacjent, oprócz przestrzegania higieny jamy ustnej, zobowiązany jest do zgłaszania się na wyznaczone wizyty kontrolne w określonym czasie. Na tych wizytach ortodonta nie tylko kontroluje postępy leczenia, ale przede wszystkim aktywuje aparat do działania. Niewykonanie tej czynności sprawia, że po pewnym czasie aparat przestaje działać. Niestety pacjenci, np. w okresie wakacyjnym, omijają lub przekładają terminy swoich wizyt, co wydłuża okres noszenia aparatu. Dodatkowo często ortodonta zaleca stosowanie pacjentom wyciągów elastycznych, a ci niestety nie stosują się do zaleceń w ich noszeniu. Często robią sobie przerwy weekendowe lub nawet kilkudniowe. Dodatkowo zdarza się, że mijają się z prawdą odnośnie częstotliwości noszenia. Jest to też znaczący czynnik wydłużający czas leczenia. Czasami, gdy pacjent nie nosi wyciągów, trzeba zastosować dodatkowy aparat np. stały korektor 2 klasy. Niestety przeciętny czas noszenia takiego aparatu to 6-9 miesięcy.

aparat z gumeczkami


Przedstawiając plan leczenia pacjentowi, ortodonta może wstępnie określić czas leczenia danego przypadku, ale z zachowaniem jakiegoś pola marginesu np. 18 miesięcy, +/- 6 miesięcy. Te widełki czasowe zwykle związane są z indywidualną odpowiedzią organizmu na leczenie, czyli tym, jak szybko będą się zęby przesuwały w kości. Jednak nawet do tego czasu należy jeszcze doliczyć ewentualne niespodziewane wydarzenia ze strony pacjenta. Nieterminowe przychodzenie na wizyty, nienoszenie wyciągów elastycznych czy awarie aparatów np. odklejanie się zamków ortodontycznych. Jednakże finalny efekt leczenia ortodontycznego jest zniewalający dla pacjenta i innych osób z otoczenia pacjenta, dlatego warto poświęcić dany czas, aby cieszyć się długotrwałym i pięknym uśmiechem do końca życia.

 

Pozdrawiam Krzysztof Motyl – ortodonta Bytom, Zabrze, Gliwice.

ZOBACZ TEŻ